
"Jaki wybrać rozmiar stalówki w piórze wiecznym?", a czasami "co to jest grubość stalówki?", to pytanie nurtujące wiele osób stających przed skomplikowanym wyzwaniem, jakim niewątpliwie jest zakup pióra wiecznego. Wbrew pozorom nad tematem należy się pochylić na dłuższą chwilę.
Najkrócej wyjaśniając rozmiar, czy grubość stalówki oznacza tyle co szerokość linii jaką dana stalówka zostawia na kartce. Każda grubość ma swoje oznaczenie- literę określającą szerokość linii. Oto najczęściej spotykane i stosowane rozmiary:
UEF (ultra extra fine) - bardzo bardzo cienka
EF (extra fine) - bardzo cienka
F (fine) cienka - cienka
M (medium) - średnia
B (broad) - gruba
BB (broad broad) - bardzo gruba
A - stalówka dla początkujących, lekko zaokrąglona, stosowana w piórach wiecznych dla najmłodszych
Oczywiście istnieje jeszcze wiele typów stalówek stosowanych w kaligrafii, wyróżniających się innymi grubościami, skosem, zaokrągleniem, czy pochyleniem dedykowanym określonym rodzajom pisma. Współcześnie niektórzy producenci dają jeszcze możliwość wyboru pióra ze stalówkami lewostronnie skośnymi OM (oblique medium) oraz OB (oblique broad). Japońskie marki w sowim portfolio dają również opcję wyboru stalówek muzycznych. Charakteryzują się one miękką końcówką z dwoma kanalikami stosowanymi do zapisu notacji muzycznej.
Czy wszyscy producenci stosują takie same oznaczenia?
Odpowiedź na to pytanie jest o tyle skomplikowane, że sposób oznaczeń stalówek jest międzynarodowy, ale japońscy producenci stosują przesunięcie skali o jedną grubość względem europejskiej i amerykańskiej konkurencji. Krótko wyjaśniając- stalówki w japońskich piórach wiecznych m.in. Pilot i Platinum są o rozmiar mniejsze. W praktyce kupując pióro producenta z dalekiego wschodu ze stalówką M (medium) otrzymujemy w praktyce grubość linii F (fine), czyli cieńszą. Warto o tym pamiętać!
Jaka stalówka będzie dla mnie najlepsza?
Kupując pióro wieczne trzeba odpowiedzieć sobie na pytanie jaka grubość linii jest dla mnie odpowiednia. Osoby preferujące drobne pismo powinny zainteresować się stalówkami EF i F, natomiast przy bardziej zamaszystym stylu odpowiedniejsza będzie stalówka M lub ewentualnie B. Zdecydowanie do najpopularniejszych należą te ze środka zestawienia grubości, czyli cienka F i średnia M. Im grubsza stalówka, tym bardziej mokra stalówka za sprawą większej ilości atramentu dostarczanego do ziarna i w efekcie pozostawianego na kartce. Można również założyć, że przy grubszych stalówkach przepływ atramentu jest lepszy i mniejsze niebezpieczeństwo przerywania, czy efektu drapania, jak ma to często miejsce w przypadku cienkich stalówek.
Czy określony rozmiar stalówki będzie w każdym przypadku powtarzalny?
Producenci starają się, aby pióra wychodzące spod ich skrzydeł były w przypadku jakości możliwie powtarzalne. Element jakim jest stalówka poddawany jest często wieloetapowym weryfikacjom w celu zapewnienia idealnej budowy a co za tym idzie grubości pozostawianej linii. Trzeba zdawać sobie sprawę, że z racji wieloetapowej obróbki zdarzają się delikatne odchyły w tej kwestii i dany rozmiar potrafi być troszkę grubszy lub delikatnie cieńszy. Taki jest urok ręcznego pisma i wyjątkowych instrumentów piśmiennych jakimi są pióra wieczne. Na szerokość pozostawionej linii wpływ ma także skład używanego atramentu oraz używany papier.
Jak w rzeczywistości wygląda porównanie grubości stalówek różnych producentów piór wiecznych?
Odpowiadając na to pytanie możemy posłużyć się grafikami pokazującymi porównanie grubości linii. Daje to pogląd na różnice w stalówkach u poszczególnych producentów.
Zaczniemy od piór wiecznych Faber-Castell:
Następnie marka Pelikan:
Dla porównania pokazujemy japońskie grubości stalówek, które w porównaniu z europejskimi wypadają o jeden rozmiar cieńsze. Pióra wieczne Platinum: